Kolubarska bitka, Vrače brdo i Čovka

Spomenici

Link na početnu stranu.

Na području istraživanja nalazi se više spomen obeležja učesnicima bitke na Kolubari. Neki od njih su opšte poznati, neki manje a neke su podigli rođaci i naslednici. Osim ovih spomenika, po selima se nalaze i spomen table poginulim u velikom ratu.

Spomen crkva sa kosturnicom manastira Svetog Velikomučenika Georgija, Ćelije Kolubarske. Kosturnica se nalazi u zaklonjenoj dolini potoka Kamenica, u podnožju Vrače brda južno od kote 239 i zapadno od vrha Čovke, kota 272. Podignuta je na temeljima srednjovekovne manastirske crkve. Gradnja crkve započeta je 1924.g. da bi prva liturgija služena već sledeće godine. Primarna namena spomen crkve je bila kosturnica za smeštanje posmrtnih ostataka poginulih pripadnika obe vojske. U crkvi su smeštene kosti više od 7.000 vojnika nastradalih na ovom području. Izgradnjom spomen kosturnice u Lazarevcu, deo posmrtnih ostataka je premešten. Tokom 2004. i 2005.g., spomen crkva sa kosturnicom je obnovljena a 2006.g. i vaspostavljen manastir. Nakon obnove, 2013.g., postavljeno je zvono, poklon Ministarstva odbrane Češke Republike, u spomen palim vojnicima Moravskog puka 9. Praške divizije.

Spomen crkva sa kosturnicom manastira Svetog Velikomučenika Georgija, Ćelije Kolubarske

Zvono, poklon Ministarstva odbrane Češke Republike

Povodom obeležavanja 100 godina od prve liturgije u obnovljenoj crkvi - kosturnici 1925. godine, manastir sv. Đorđa u Ćelijama pokreće akciju prikupljanja sredstava radi nadogradnje crkve, tj doziđivanje prostranije priprate zbog ograničenog bogoslužbenog prostora male crkve, oslikavanja, ukrašavanja i uređenja unutrašnjeg prostora crkve. Obnovu možete pomoći preko internet prezentacije manastira na strani https://donate.manastircelije.com/donate ili preko navedenih računa.

Spomen crkva Svetog Dimitrija sa kosturnicom u Lazarevcu. Crkva je sagrađena po projektu emigranta iz Rusije Ivana Afanasjeviča, između 1938. i 1941.g.. U kripti crkve je smešteno 37 m³ posmrtnih ostataka srpskih i austrougarskih vojnika koji su poginili u Kolubarskoj bici. Smatra se da broj sahranjenih vojnika obe vojske oko 40.000.

Spomen crkva Svetog Dimitrija sa kosturnicom u Lazarevcu

Pravoslavni spomen centar - Kolubarski Gazimestan u Županjcu. Centar se nalazi u izgradnji. Lociran je u selu Županjac nadomak Lazarevca i posvećen je srpskim kolubarskim ratnicima i svim drugim srpskim vojnicima, učesnicima Otadžbinskog rata od 1912. do 1918. godine. Gradi se prema blagoslovu Vladike Eparhije Šumadijske g. Jovana i projektu đakona Miroslava Nikolića, arhitekte Beogradsko - Karlovačke Mitropolije. Čini ga kula - pirg velikomučenika srpskog kneza Lazara i Kapela Svetog Save. Igradnju možete pomoći uplatom na račune: SRPSKA PRAVOSLAVNA CRKVA, PRAVOSLAVNA EPARHIJA ŠUMADIJSKA, CRKVENA OPŠTINA PEČANSKA PRI HRAMU SVETE PETKE U PETKI, HRAM U ŽUPANJCU, dinarski račun broj 205-528801-23, devizni račun broj 0073900023739 IBAN RS 3520500739000237393911 NLB KOMERCIJALNA BANKA.

Idejno rešenje spomen centra

Spomenik izginulim ratnicima učesnicima bitke na Kolubari. Spomenik se nalazi na mestu ukopa ratnika obe zaraćene strane na brdu Građenik odnosno na njegovom vrhu Ćardak u Kadinoj Luci u blizini Ljiga. Spomenik su podigli seljani Kadine Luke 1985. godine.

Spomenik na Čardaku, brdo Građenik, Kadina Luka, Ljig

Spomen crkva na Građeniku, podno vrha Čardak. Spomen-crkva na Građeniku je pravoslavni hram koji se podiže na brdu Građenik, u ataru sela Kadina Luka, posvećen ratnicima i učesnicima Kolubarske bitke[a], nevino nastradalim žiteljima okolnih mesta tokom Prvog svetskog rata i Svetim mučenicama Veri, Nadi, Ljubavi i majci im Sofiji.

Spomen crkva podno Čardaka, brdo Građenik, Kadina Luka, Ljig

Spomenik Milivoju Stojanoviću - Brki, komandantu 2. pešadijskog puka (Gvozdeni puk) Morvske divizije prvog poziva. Spomenik koji su samoinicijativno, 2016.g., podigli meštani sela Bistrica, nalazi se na Kremenici, uzvišenju na kojem je predvodeći napad poginuo pukovnik Milivoje Stojanović. U njegovu i čast 2. pešadijskog puka, Stanislav Binički je komponovao Marš na Drinu.

Spomenik Milivoju Stojanoviću - Brki

Na zapadnom platou Vrače brda, u blizini kote 239 (stare karte 159) nalazi se spomenik Dimitriju Tucoviću, rezervnom kapetanu druge klase, komandiru 1. voda 1. čete 4. bataljona 1. pešadijskog puka Moravske divizije 1. poziva. Dimitrije Tucović je bio pravnik, političar, novinar i publicista, istaknuti vođa socijalističkog pokreta u Srbiji i jedan od osnivača Srpske socijaldemokratske partije. Poginuo je 20.11.1914.g.

Spomenik Dimitriju Tucoviću na Vrače brdu

Spomen obeležje na vrhu Čovke, kota 272. Spomenik je podiglo Planinarsko-smučarsko društvo "Ćira" iz Lajkovca 2014.g. u čast obeležavanja sto godina od Kolubarske bitke.

Spomen obeležje na vrhu Čovke

Malo spomen obeležje na mestu pogibije Ljubić Đorđa iz sela Zlatokop kod Vranja, vojnika 2. čete 1. bataljona 1. pešadijskog puka Moravske divizije 1. poziva. Obeležje se nalazi na zapadnom platou Vrače brada u neposrednoj blizini spomenika Dimitriju Tucoviću. U popisu gubitaka 1. svetskog rata uz ime Ljubić Đorđa iz ranije pomenute jedinice stoji da je bio ranjen u levu ruku na Ceru 4.8.1914.g.. Mesto i godina pogibije nisu evidentirani.

Ljubić Đorđe iz sela Zlatokop kod Vranja